Amerika kıtaları, her yıl Avrupa ve Afrika’dan biraz daha uzaklaşıyor. Atlantik Okyanusu çevresindeki kıtaların arasındaki mesafe her yıl 4 santimetre artıyor ancak bunun sebebi henüz tam olarak çözülebilmiş değil. Plakaların oluştukları ayrım çizgisi Orta-Atlantik Yükseltisi olarak biliniyor. Bir yükselti, genellikle tektonik plakaların hafif ve ağır olan kısımları arasında bir dengeleme eylemi ile oluşuyor. Ancak yoğun, batan plakalar tarafından çevrelenmemiş olan Atlantik Okyanusu için bu durum geçerli değil.
Nature üzerinde yeni yayımlanan bir makalede araştırmacılar, bu süreci açıklamak için yeni bir mekanik öneriyorlar. Yeni öneriye göre bölge, gezegenimizin daha derin katmanlarından maddelerin yükselmesini yaşıyor ve bu da kıtaları birbirlerinden uzağa itiyor.
İhtimallerden biri, Dünya’nın kabuğunun altında yer alan manto katmanındaki maddelerin yükseliyor olmasıydı. Bunlar genellikle 60 kilometre derinliğinde oluşma yatkınlığına sahipler ancak Orta-Atlantik Yükseltisini ittiren çok daha derinlerde, bunların 10 kat daha derininde.
Araştırma ekibi, bu gizemi çözmek için iki araştırma gemisi ile yola çıkarak Atlantik okyanusunun dibine, yükseltinin her iki kenarına 39 adet sismograf yerleştirdiler. Bu araştırma, okyanus tabanının altındaki manto katmanını inceleyen nadir araştırmalardan biri ve hatta, manto tabakasının büyük ölçekli ve yüksek çözünürlüklü görüntülemesini sunan ilk araştırma.
Università degli studi Roma Tre’den başyazar Dr. Matthew Agius yaptığı açıklamada bu çalışmanın Atlantik Okyanusu’nun ortasında toplamda 10 hafta geçirmelerini gerektiren unutulmaz bir görev olduğunu söyledi. Aldıkları sonuçlarla Dünya’nın içindeki bağlar ve plak tektoniği hakkında pek çok yeni bilgi edindiklerini ve daha önce görülmemiş gözlemler yaptıklarını söyledi. Ekip, özellikle 410 ve 660 kilometre aralığındaki derinlikteki yapıları inceledi. Ayrıca mineral fazlarında ani değişiklikler gördüler ve bu da bir yükselişin olduğuna işaret ediyor.
Bulguların önerdiğine göre Orta-Atlantik Yükseltisi, bölgedeki plaka tektoniği konusunda aktif bir rol oynuyor. Plak tektoniklerinin deniz seviyelerinin yanı sıra depremler ve volkanları da etkiliyor olmasından dolayı da, bu rolü anlamak gezegen ve iklim modellerimizi iyileştirmemize ve doğal afetler hakkında daha iyi uyarı sistemleri kurmamıza yardımcı oluyor.
Bir cevap yazın