Mars’ta yaşasak yaşımız kaç olurdu?

Muhtemelen pek çoğumuz gibi, siz de Mars’ın yeni yılını kutlamayı unutmuş olmalısınız. 7 Şubat, Kızıl Gezegen’de zamanın geçişinin sayılmasından beri 36’ıncı Mars Yeni yılıydı. Ancak Kızıl Gezegen’de zaman, Dünya’daki ile aynı şekilde geçmiyor. Avrupa Uzay Ajansı, bu yeni yılı kutlamak için Dünya ve Mars’ta zamanın takibi konusundaki farkları ve benzerlikleri paylaştı.

Öncelikle bir güneş gününü ele almamız gerekiyor. Dünya’da, ölçüm birimimizi 24 saat olarak belirledik ve bu zamanı, bulunduğunuz yere göre, Güneş’in gök yüzündeki en yüksek konumuna geri dönmesine kadar geçen zaman olarak tanımlıyoruz. Bu dönemin türevleri yaklaşık 7,9 saniyeye kadar değişebiliyor.

Mars’ta bu süreç biraz daha yavaş olsa da, ilginç bir şekilde Dünya’ya oldukça benzer duruyor. Bir Mars güneş günü veya “sol”u 24 saat 39 dakika ve 35 saniyeden oluşuyor. NASA’nın Curiosity aracı gibi pek çok Mars görevi, Kızıl Gezegen’de geçirdikleri süreyi Dünya günlerinden ziyade sol olarak sayıyorlar.

Ancak bir Mars yılı 668 sol’dan, veya yaklaşık olarak 687 Dünya gününden oluşuyor. Yani Dünya’daki bir yılın 1,8 katı daha uzun. Eğer şu an Mars’ta yaşıyor olsaydınız, doğal olarak yaşınızın da farklı olacaktı. Mars yaşınızı hesaplamak isterseniz yapmanız gereken işlem oldukça basit: Şu andaki yaşınızı alın ve 1,88’e bölün. Yani, Dünya yılıyla 38 yaşındaysanız Mars’ta 20’lerinize henüz başlamış oluyorsunuz.

Mars’ın milyarlarca yıldır var olmasına rağmen şu ana kadar sadece 36 Mars yılının var olmasının sebebi ise oldukça basit. Sayım, Dünya yılıyla 1955 yılında, güney yazının tipik bir özelliği olan devasa bir toz fırtınasının Mars’ta gerçekleşmesinin ardından başladı. Takip etme işlemini düzenli tutmak için yıl bahar ekinoksuna eşitlendi ve “yıl bir” ile sayacımız 11 Nisan 1955 tarihinde başladı. Fırtına, “1956’nın büyük fırtınası” olarak bilinmeye başladı.

Mars’ta Mevsimler, Dünya’dan Çok Farklı

ESA

Bu noktaya kadar Mars’ta günlük ve yıllık zaman ölçümü oldukça sıradan gözüküyor olabilir. Sonuçta Dünya’dan biraz daha uzun olsalar da temel olarak farklı değiller ve takipleri oldukça kolay. Ancak Mars mevsimleri muazzam bir şekilde farklılık gösteriyor. Dünya’da, mevsimlerin gerçekleşmesinin temel sebebi gezegenimizin sahip olduğu eğimden kaynaklanıyor. Gezegenimiz Güneş’in çevresinde dönerken bir yarım küre daha fazla ışık alıyor ve altı ay sonra bu durum tersine dönüyor.

Mars da 25 derece eğime sahip ve bu Dünya’nın 23,5 derece eğimine oldukça yakın ancak mevsimler buradaki kadar kolay takip edilebilir değiller. Yörüngenin şeklinden kaynaklanan ve bazı mevsimlerin diğerlerine göre daha uzun olmasına sebep olan bir durum bulunuyor. Mars’ın yörüngesi de Dünya’nın ki gibi neredeyse dairesel ancak biraz daha baskın durumda ve bu yüzden kuzey yarım kürenin baharı, kuzey yarım kürenin güzünden daha uzun sürüyor (192 sol ve 142 sol).

Daha kısa güney yazları ve baharları sadece ilginç birer veri değil, küresel etkilere de sahip. Gezegen bu dönemde Güneş’e çok daha fazla yaklaştığı için artan ışık miktarı, atmosferde daha fazla dalgalanmanın oluşmasına sebep oluyor. Buna bağlı olarak da bu mevsimlerde bazen tüm gezegeni kapsayan toz fırtınaları tipik olarak görülüyor. NASA’nın Opportunity aracı, bu fırtınalardan biri sebebiyle yok olmuştu.