Bir zırhlı böceğin yanlışlıkla üstüne basabilirsiniz, ama endişe etmeye gerek yok. Çünkü ona hiçbir şey olmaz. İsterseniz otomobille üzerinden geçin, yine de zarar veremezsiniz. Dış iskeleti, hayvanlar alemindeki en sağlam iskeletlerden biri. Ve bilim insanları artık bu iskeletin nasıl olup da bu kadar güçlü olduğunu öğrendiklerine inanıyorlar.
Nature dergisinde yayınlanan bir çalışmada araştırmacılar, zırhlı böceğin şaşırtıcı ezilme direncinin sırlarını ortaya çıkardı ve böceğin biyolojisinden yararlanarak yeni ultra sert malzemeler üretilebileceğini düşünüyorlar.
Zırhlı böcek ilk bakışta pek etkileyici görünmüyor: Biraz kömürleşmiş bir kayaya benzeyen koyu, girintili çıkıntılı bir dış iskelete sahip. Ancak bu dış görünüşünün altında, birkaç yapısal mucize yatıyor. Birçok böcek türü uçabilir ve kanatları koruyucu, sert bir kabuk olan elytra ile kaplıdır. Uçmak, böcekler için harika bir savunma mekanizmasıdır ve yırtıcılardan kaçmalarına izin verir, ancak zırhlı böceklerin kanatları yoktur ve uçamazlar. Bu yüzden bir tehlike karşısında ölü taklidi yaparlar ve kendilerini korumak için dış iskeletlerine güvenirler.
Bu küçük “tankları” incelemek için araştırma ekibinin bir üyesi olan Jesus Rivera, böcekleri yakaladı ve laboratuvara getirdi. İlk olarak, araştırmacılar böceğin dış iskeletinin vücut ağırlığının 39.000 katı olan yaklaşık 150 Newton kuvvetine dayanabildiğini keşfettiler. Diğer üç böcek türü, sadece yarısı kadar dirençliydi.
Peki bu özel dış iskelet neden bu kadar güçlü? Araştırma ekibi böceğe mikrobilgisayarlı tomografi adı verilen özel bir 3D görüntüleme tekniği kullanarak baktı. Özellikle de zırhlı böceğin elytra’sı mercek altına alındı. Zira, uçamayan bir böcek olarak normalde kanatlarda bulunan elytra’ya sahip olması ilgi çekiciydi. Araştırma sonucunda elytra tabakasının dış iskelet ile iç içe geçmiş olduğu ortaya çıktı.
Araştırmacılar bu yapıyı birbirine bağlanan bir yapbozun parçaları gibi tanımlıyor. İki yapboz parçası birbirine tutunduğunda en zayıf nokta, parçaların “boyun” olarak adlandırılan kısımlarıdır. Ancak bilgisayar modellerinde ortaya çıkan şey, bu noktalarda kırılmamın olmadığı, bunun yerine bu bağlantı noktalarının baskıyı tüm dış iskelete dağıtacak şekilde aktardığı oldu. Buna ek olarak, zırhlı böceğin elytra’sının kimyasal bileşimi, uçan bir böceğinkinden biraz farklı. Böceğin dayanıklılığını artırabilecek daha yüksek bir protein konsantrasyonuna sahip gibi görünüyor.
Bir cevap yazın